O grupie krwi mówi się często i wiele, a składa się na niego konkretny układ ABO wraz z czynnikiem Rh. Czym on jednak jest? Skąd bierze się czynnik Rh? Co on oznacza?
- Czym jest czynnik Rh?
- Co odpowiada za warunkowanie czynnika Rh?
- Słaba obecność antygenu D – co oznacza?
- Co oznacza czynnik Rh?
- Jak często występują czynniki Rh?
Czym jest czynnik Rh?
Mówiąc o czynniku Rh, nie można nie wspomnieć także grupy krwi, ponieważ to właśnie grupa krwi i zawarte w niej antygeny decydują czy mamy Rh dodatnie czy ujemne. Antygeny RH występują tylko w krwinkach czerwonych,a za ich obecność odpowiadają głównie antygeny D. Co istotne, jest on bardzo powszechny, ponieważ posiada go ok. 85% populacji ludzkiej. Jeżeli w krwi nie występuje antygen, wówczas mamy do czynienia z wartością ujemną.
Co odpowiada za warunkowanie czynnika Rh?
Na czynnik Rh składa się kilka substancji, antygenów, które określą jego obecność lub jej brak. Najczęściej mówi się tutaj o antygenie D (DD lub Dd). Posiadając go w próbce krwi, można określić, że dana osoba ma grupę Rh+ i to niezależnie od tego, czy w układzie tym są jeszcze inne antygeny (antygen C, c, E, e). W takim wypadku, jeżeli w badaniu krwi wyjdzie brak obecności antygenu D (dd), wówczas mówi się o grupie krwi z układem Rh-.
Słaba obecność antygenu D – co oznacza?
Rh+ i Rh- to nie jedyna możliwość. Oprócz nich istnieje też sytuacja, w której antygen D występuje, ale jest słaby. To sprawia, że osoba z takim czynnikiem Rh jest zarówno „plusem” jak i „minusem”. Mówiąc konkretniej, posiadając tę wyjątkową grupę, jest się określanym jako dawca Rh+, a jako biorcą Rh-. Liczy się, że tylko ok 1% całej populacji ludzi ma słaby antygen D. Oznacza to ni mniej, ni więcej, że takie osoby w pewien sposób są wyjątkowe, ale tym bardziej muszą uważać.
Co oznacza czynnik Rh?
Czynnik Rh w krwi jest przede wszystkim ważną informacją dla lekarzy w określeniu zgodności grup krwi, w momencie, gdy konieczne jest jej przetoczenie. Niestety, ale mając nawet tę samą grupę krwi, np. 0, ale odmienne czynniki Rh dodatnie i ujemne, wówczas może dojść do niedokrwistości lub hemolizy. Jest to także istotna informacja dla kobiet planujących ciąże, ponieważ w momencie, gdy dziecko odziedziczy czynnik Rh+ a matka będzie miała Rh-, wówczas może dojść do konfliktu serologicznego. Z tego powodu warto jest znać swoją grupę krwi i posiadany czynnik Rh.
Jak często występują czynniki Rh?
Na świecie zdecydowanie dominuje grupa krwi z czynnikiem Rh+ i ma go większość populacji ludzkiej niezależnie od kontynentu, choć rozkład może wyglądać różnie w różnych miejscach. Rh- pojawiło się później, jako wynik mutacji i w Europie ma go ok 16%, a u mieszkańców innych kontynentów, nie mających korzeni europejskich ten odsetek jest jeszcze mniejszy. Największą społecznością z grupą Rh- są Baskowie (35%), Żydzi (ok 30%) oraz niektóre ludy z Afryki, jak Berberzy (też ok 30%). Wśród Azjatów i rdzennych mieszkańców Ameryki, odsetek osób z tą grupą wynosi 1 – 3%.