Pierwszą czynnością po narodzinach maluch jaką wykonują lekarze, to podstawowe badania jak pomiary wzrostu, wagi czy obwodu główki. Wyniki przyrównywane są do siatek centylowych, dzięki czemu można określić czy dziecko mieści się w ustalonych normach. Jak wygląda sprawa z obwodem główki? Ile powinna mierzyć? Jak dokonuje się tych pomiarów? Co wielkość główki mówi o zdrowiu dziecka?
- Jakie obwód głowy powinien mieć noworodek?
- Jak zmierzyć głowę noworodka?
- Za duży lub za mały obwód głowy dziecka – co oznacza?
- Siatka centylowa – jak działa?
Jakie obwód głowy powinien mieć noworodek?
Pomiarów obwodu głowy noworodka dokonuje się zaraz po narodzinach, jeszcze w szpitalu, a następnie przyrównuje się wynik to siatki centylowej, która daje pogląd na obowiązujące normy. W przypadku noworodków, obwód główki powinien mieścić się między 32 a 38 cm. Tą wielkość często porównuje się także z obwodem klatki piersiowej, bowiem zaraz po urodzeniu, główka jest kilka centymetrów większa. Dopiero w okolicach 3 – 4 miesiąca się to wyrównuje.
Jak zmierzyć głowę noworodka?
Zaraz po urodzeniu wszystkie badania i pomiary wykonywane są przez lekarzy i specjalistów. W późniejszym czasie można takie mierzenie dokonywać samodzielnie, ale zdecydowanie lepiej chodzić regularnie do pediatry, by mógł on to zrobić osobiście i porównać je z siatką centylową. Pozwoli to na weryfikowanie, czy dziecko rozwija się prawidłowo i wszystko jest w porządku z jego zdrowiem. Dodatkowo zmierzenie obwodu jest stosunkowo trudne, ponieważ maluch może się wiercić i tym samym zaburzać wynik. Najłatwiej zrobić to poprzez owinięcie główki centymetrem w najszerszym miejscu, przez czoło i nad uszami.
Za duży lub za mały obwód głowy dziecka – co oznacza?
Siatka centylowa dokładnie określa jakie parametry powinno spełniać dziecko, w tym jaki powinien być obwód jego główki. Co jednak, gdy nie mieści się ona w normie, jest za duża lub za mała? W przypadku zbyt dużego obwodu główki, zazwyczaj może to oznaczać wodogłowie, czyli sytuację, w której w czaszce maluch zbiera się zbyt dużo płynu mózgowo-rdzeniowego.
Mały obwód głowy, inaczej małogłowie, może być wrodzone lub pojawić się w późniejszym etapie życia. Najczęściej ma to związek z wadami genetycznymi i zbyt małą objętością czaszki. To niestety wpływa to na rozwój fizyczny dziecka. Czasem powodem jest zbyt wcześnie zrośnięcie szwów czaszkowych, to niestety hamuje rozwój mózgu malucha. Przyczyną tego zazwyczaj jest niedotlenienie płodowe, zakażenie wewnątrzmaciczne, okołoporodowe czy działanie tytoniu i alkoholu.
Trzeba jednak pamiętać, że zbyt duża lub zbyt mała główka nie zawsze może oznaczać chorobę czy wadę. Często zdarza się, że to po prostu taka uroda, którą w dodatku dziecko odziedziczyło po rodzicach. Dodatkowo mały noworodek będzie miał mniejszą główkę, duży większą i w obu przypadkach mogą nie mieścić się w normach, ale nie będzie to oznaczało, że coś jest nie w porządku.
Siatka centylowa – jak działa?
Siatki centylowe mają formę wykresów osiowych. Na jednym ramieniu podany jest wiek, na drugim parametry uznane jako normy (wzrostu, wagi, obwodu) dla tego wieku. Linie przecinają się w jednym punkcie, będącym połączeniem konkretnych danych na osiach. Zakres centylowy wynosi od 3. do 97. i pomiędzy tymi wartościami, uznaje się pomiary za będące w normie. Wyniki poniżej 3. lub więcej niż 97. centyl to wartości odbiegające od normy.
W przypadku gdy dziecko osiągnęło 3. centyl, oznacza to, że 3% tej populacji ma niższy wynik, przy 97. centylu jest to 97% populacji z niższym wynikiem. to Co ważne, każde dziecko powinno iść kanałem centylowym, czyli powinno osiągać ten sam pomiar na każdym kolejnym etapie rozwoju (nie powinno być więc tak, że w jednym badaniu osiąga wynik 10. centyli, a w następnym 90.).