Sepsa to jedna z groźniejszych reakcji organizmu na zakażenie. Może ona zagrażać zdrowiu, a nawet życiu człowieka, zarówno dorosłego, jak i dziecka. Co trzeba wiedzieć o sepsie? Jakie są jej objawy i jak można zarazić się sepsą?
Czym jest sepsa?
Sepsa nazywana jest również posocznicą lub endotoksemią. Nie jest to choroba sama w sobie, raczej jest to zespół objawów zagrażających życiu. Sepsa spowodowana jest zakażeniami bakteryjnymi. Wciąż uważa się ją za jedną z najczęstszych przyczyn zgonów. Jakie są więc objawy sepsy?
Objawy sepsy
Objawy sepsy zależą od tego, jak bardzo jest ona nasilona. Początkowo jest to szybsze bicie serca, podwyższona (do 38’C) lub obniżona (poniżej 36’C) temperatura ciała, zmniejszona(poniżej 4000 komórek w mm3) lub zwiększona (powyżej 12000 komórek w mm3) liczba leukocytów we krwi.
Sepsa jest szczególnie niebezpieczna w przypadku małych dzieci. Może być ona spowodowana np. meningokokami. U niemowląt wśród objawów sepsy wymienia się poza gorączką brak apetytu, wymioty, biegunkę, płacz, rozdrażnienie, pulsujące ciemiączko i senność. Może się też zdarzyć, że widoczne będą wybroczyny na skórze.
Starsze dzieci oraz dorośli, u których mogła pojawić się sepsa, oprócz gorączki mają wymioty, ból głowy i sztywność karku, senność, światłowstręt, drgawki i bóle stawów.
Rozpoznanie sepsy
Same objawy nie są wystarczające, by stwierdzić sepsę. Oprócz nich mogą ujawniać się skutki braku lub nieodpowiedniego leczenia zakażenia. Mogą to być więc objawy układu oddechowego, np. ostra niewydolność oddechowa, układu moczowego – niewydolność nerek, układu pokarmowego – zapalenie jelit czy trzustki, ośrodkowego układu nerwowego – zaburzenia świadomości czy objawy encefalopatii.
Obecnie diagnostyka sepsy opiera się na ocenie wyników w skali SOFA. Jeśli spełnione zostają co najmniej 2 punkty, przyjmuje się, że mamy do czynienia z posocznicą. Następnie należy wykonać badania mikrobiologiczne krwi. Pobierane są też materiały na posiew np. z moczu, dróg oddechowych, płynu mózgowo-rdzeniowego, płynu opłucnowego itp.
W leczeniu sepsy oznaczane są również stężenia CRP i PCT. Pomocne jest również monitorowanie poziomu leukocytów oraz OB. W niektórych przypadkach wykonuje się jeszcze badania obrazowe, by ustalić ognisko choroby.
Leczenie sepsy
Leczenie sepsy nie jest proste i powinno odbywać się w warunkach szpitalnych, najczęściej na oddziałach intensywnej terapii. W pierwszym etapie przetacza się dożylnie płyny, może też być podawany koncentrat czerwonych krwinek. Następnie wdrażana jest antybiotykoterapia o szerokim spektrum działania, im szybciej – tym lepiej. Ważne jest, by dotrzeć do ogniska zakażenia i móc je opanować. Leczenie obejmuje także podawanie innych leków, np. obkurczających naczynia, zwiększających kurczliwość mięśnia sercowego, kortykoidów, preparatów krwiopochodnych, kortyzolu, witaminy C i B1 w zależności od rodzaju i stopnia zakażenia.
Leczenie sepsy jest długotrwałe, średnio wynosi ono około 3 tygodni. Niestety, jeżeli chodzi o rokowania, śmiertelność w przypadku sepsy jest wysoka, dlatego tak ważne jest szybkie rozpoznanie zakażenia i wdrożenie właściwego leczenia.